Dit is een zin van Charles Dickens. Je weet wel, van die film die je deze Kerst vast hebt gekeken: a Christmas Carol (Scrooch!!). Hij schrijft hem op, ergens in het midden van Great Expectations.
Zonder dat je eigenlijk weet wat er verder gaat gebeuren, is het een metaforisch hoogtepunt. Ik vind deze zin zo mooi.
- Maart staat in de literatuur voor het begin, het voorjaar, iets nieuws: het licht na het donker. Vergelijkbaar is ook ‘het naar buiten gaan’, het voorjaarsweer in, dat symboliseert voor ‘verdergaan’.
- De tegenstelling van emoties die horen bij een overgang naar het volgende wordt prachtig weergegeven door de seizoenen tegenover elkaar te zetten. De lentewarmte die fijner voelt dan eerder en later in het jaar… in tegenstelling tot de koude wind die alles weer wegwaait. It was one of those March days…. je weet wel…
Maar: welk begin bedoelt Dickens nu precies?
Het boek het verhaal van de wees Pip, van zijn vroege jeugd tot aan zijn jonge volwassenheid. Dickens beschrijft zijn levensloop, waarbij hij allerlei zaken meemaakt: liefde, dood, verhuizing, afscheid.
Omdat Dickens een groot fan is van ‘suggestie’ en symboliek, is het op dit punt in het verhaal nog niet duidelijk naar welk nieuw begin hij hier precies verwijst. Doelt Dickens hier op zijn liefde voor Estella , of juist het definitieve afscheid van haar? Er zijn nog meer interpretaties. Dickens zou verwijzen naar Pip’s eigen innerlijke , spirituele verandering ofwel het terughalen van zijn oom uit Engeland. Ik hou van die verrassingen, ik hou van het suggestieve, je eigen interpretatie, die dan langzaam uiteen valt in het boek.
Mysterie en metaforen
Gedurende het verhaal blijft Dickens strooien met prachtige metaforische zinnen: ‘ there was no shadow of another parting from her”. God, wie wil er nou niet zo’n boek lezen.
Het boek bevat ook veel mysterie en duisternis. Het boek begint bijvoorbeeld op een winderig kerkhof bij de zeekust. Daar wordt de kleine Pip door een verwilderd en woest man in de schemering aangegrepen, en krijgt de boodschap een vijl en proviand voor de verwoesteling te halen. De toon is gezet.
Als hij later wat groter is, belandt hij in het vreemde huis van juffrouw Havisham, een spookachtig verschijnsel in oeroude bruidskledij, wankelend rondlopend door een huis waar in de tijd en alle klokken zijn blijven stilstaan. Een bizare plek waar hij uiteindelijk zijn liefde vindt.
Wereldberoemd
Great Expectations is opgenomen in de lijst van beste 100 boeken uit de wereldliteratuur. Je kunt het boek lezen via het zogenaamde Gutenberg-project. Een verzameling boeken uit de wereldliteratuur waarvan het auteursrecht is verlopen en die je dus gratis en legaal kunt lezen op internet.
Dickens bleef een van de meest populaire Engelse schrijvers tot na WO1. Hij schreef onder andere Oliver Twist en A Christmas Carol. In zijn werk spelen humor en sociale thema’s een belangrijke rol.
Nog steeds is de beste man razend populair. Overal in Nederland en Engeland worden festivals gehouden, waarin mensen verkleed gaan als zijn personages, zie bijvoorbeeld: www.dickensfestijn.nl. Ook in mijn buurstadje Zaandam zag ik laatst een Dickens-markt opduiken. Het zal nog wel even duren voordat je mij in zo’n gewaad ziet, maar zijn boeken zijn er om te verslinden.
